Những giấc mơ hời hợt

Hôm nay mình xem phim Her. Dù phim nói gì thì mình vẫn thấy Samatha không thật. Không thật tí nào. Nhưng có cái này thật: cảm giác hoang mang trước sức mạnh của công nghệ, của thế giới ảo. Mình nhận ra, thế giới ảo không chỉ là internet đâu, mà còn là chính cuộc đời ta đang sống này, một nơi đã bị ta "ảo hóa". Rất nhiều người trong chúng ta đã chọn không sống với thực tại.

Mình ngủ quên ngay đoạn cuối phim. Rồi tỉnh dậy. Như mọi lần bất ngờ tỉnh dậy khác, cảm giác của mình kinh khủng, lạ lùng lắm nhưng thật lắm. Đó là cảm giác xa lạ và sợ hãi với chính hiện tại này, và hồ nghi về một hiện tại khác.

Một hiện tại khác, nơi con người không tham vọng biết thêm nhiều thứ. Kỹ năng này, chiến lược nọ. Các phần mềm. Các công thức. Những con số giản đơn đến ngô nghê: 5 kiểu cấu trúc cho bài văn, 4 yếu tố quan trọng nhất của câu chuyện, 5 giai đoạn cốt truyện... Hay phổ biến hơn: 7 bước đến thành công. Ví dụ vậy. Đó chính là những thứ mình có lúc đã sa vào nói cho tụi nhỏ nghe, với không ít nhiệt tình. Đó không phải là hiện thực. Hiện thực cực kì sống động, tinh tế, đơn sơ nhưng phải thấu hiểu bằng cả trái tim dịu dàng. Hiện thực cũng không nằm trên mạng xã hội với các tin tức nóng hổi mà người ta cập nhật như thể không biết chuyện cướp, đốt, giết, hiếp nào mới xảy ra hôm qua là một nỗi xấu hổ. Thực tại giản dị hơn, bình an hơn.

Học sinh của mình mê máy tính đến đáng sợ. Nhưng lại ngại đọc văn dài. Không có thời gian type câu văn đủ chủ vị. Không có niềm vui xây dựng các giao tiếp có ý nghĩa.

Mình ước sao mình và các em sống trong một thực tại khác gần gũi hơn, tinh sạch hơn. Không có nhiều sáng kiến tiến bộ ra rả bên tai. Không cần xem báo mạng hàng ngày. Người ta dành thời gian nhìn nhau, nói và làm bằng trái tim. Xây dựng mối quan hệ tốt giữa người với người thật sự còn rất nhiều vất vả.

Một chuyện khác:

Mình tỉnh dậy đúng vào khi tivi đang chiếu phóng sự về làng nghề làm giấy cổ ở Yên Thái/An Thái - Hà Nội. Và người ta đọc một bài ca dao quen thuộc đến nao lòng:

Gió đưa cành trúc la đà
Tiếng chuông Trấn Vũ canh gà Thọ Xương
Mịt mù khói tỏa ngàn sương
Nhịp chày Yên Thái mặt gương Tây Hồ.

Và, chưa bao giờ thật lòng hơn, mình nhớ Hà Nội. Nhớ những điều không có trong sách, không có trong tâm hồn đau khổ, cay nghiệt của mình thời còn sống ngoài đó. Nhớ một Hà-Nội-là-Hà-Nội. Cũng có thể mình chưa bao giờ biết đến một Hà-Nội-là-Hà-Nội như vậy. Vì tâm mình hồi đó chỉ có nỗi buồn, sự ghét bỏ, tâm mình toàn vọng tưởng, mình đã luôn nghĩ rằng "cuộc sống không ở đây".

Vậy đó. Nhưng cũng đâu có nghĩa là mình của hiện tại đã chấm dứt những giấc mơ về một nơi nào đó "không ở đây". Những giấc mơ của con người đôi khi chỉ là trò chơi khăm được dẫn dắt bởi nhiều thứ: những tấm gương vô nghĩa (tiến sĩ ở Mỹ về, bạn thanh niên đi du lịch vòng quanh thế giới), những triết lý nông cạn (sách self-help, mạng xã hội), công nghệ nhiếp ảnh tân tiến lừa tình vô đối, vân vân.

Những giấc mơ hời hợt đẩy mình ra xa thực tại thuần khiết của mình. Những giấc mơ mà đuổi theo thôi cũng hết đời. Những giấc mơ mình sẽ phải trả giá.